To Kill a Games Reviewer

Η μάζα δε συγχωρεί. Ο Tom Robinson καταδικάστηκε και σκοτώθηκε παρ'όλο που η ενοχή του δεν μπορούσε να αποδειχθεί, ενώ ο Atticus Finch βαφτίστηκε "nigger-lover", επειδή δέχτηκε να τον υπερασπιστεί στο δικαστήριο. Αν η μάζα αποφασίσει ότι είσαι ένοχος, έννοιες όπως η αντικειμενική αλήθεια δεν έχουν καμία απολύτως σημασία. Απλά δείτε το φτωχό Kieron Gillen. Η δουλειά του είναι να γράφει για video games, και όταν του ζητήθηκε να μαζέψει τα κομμάτια από την καραμπόλα με νεκρούς που ήταν το πρώτο review του Darkfall Online από το Eurogamer.net, δεν μπορούσε παρά να ανταποκριθεί.

Όπως είχα αναφέρει και στο προηγούμενο post επί του θέματος, η Aventurine είχε αρνηθεί την επανάληψη του πρώτου, αυστηρότατου και αμφιλεγόμενου review. Ωστόσο, το Eurogamer κι ο Gillen προχώρησαν έτσι κι αλλιώς στη δημοσίευσή του. Το αποτέλεσμα ήταν ο βαθμός του 2/10 να γίνει 4/10 - κάτι που ήταν ούτως ή άλλως αναμενόμενο, γιατί ο αρχισυντάκτης του Eurogamer σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσε να εκθέσει τον προηγούμενο συντάκτη του τόσο άσχημα με το να επιτρέψει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο βαθμούς. Και προσωπικά πιστεύω ότι δικαιολογείται απόλυτα για κάτι τέτοιο.

Έτσι κι αλλιώς, αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι το κείμενο του review, το οποίο αφενός είναι στα συνηθισμένα υψηλά επίπεδα γραφής του Gillen, αφετέρου θεωρώ ότι πάει να βγάλει ό,τι καλύτερο μπορεί από μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Το review είναι αρκετά ολοκληρωμένο και, πιστεύω, δίκαιο. Τα tangents στα οποία ξεφεύγει μερικές φορές είναι λίγο παράξενα, αλλά δίνουν στο review ένα extra βάρος και μια πιο σφαιρική ματιά στις απόψεις του συντάκτη για το αντικείμενό του (είναι ειρωνικό ότι ένα τέτοιου είδους review αφιερώνεται σε ένα παιχνίδι σαν το Darkfall Online, το οποίο δεν έχω παίξει κι έτσι δεν μπορώ να το κρίνω, αλλά μπορώ να πω με ασφάλεια ότι σ'αυτό το σημείο χρωστά τη μισή του φήμη στην υπόθεση με το Eurogamer).

Οι κάτοικοι των forum βέβαια δε νοιάστηκαν διόλου για το τι είχε να πει ο Gillen για το αγαπημένο τους παιχνίδι, παρά έμειναν στο μεγάλο 4/10 που φιγουράρει στο τέλος του κειμένου. Μάλλον, είμαι άδικος. Το ποσοστό φαίνεται να είναι 50-50 ανάμεσα στους χρήστες που απογοητεύτηκαν μεν από το review, το βρήκαν όμως δίκαιο, και σε αυτούς που απλά εξακολούθησαν να λένε ότι το Eurogamer είναι ο διάβολος, ότι το πρόβλημα είναι ότι δίνουν MΜΟs σε "console gamers" για reviews (o Gillen φυσικά είναι πρωτίστως PC gamer σχεδόν από την αρχή της καριέρας του, κι έχει διατελέσει deputy editor στο αγγλικό περιοδικό με το ίδιο όνομα), κι ότι φυσικά ο τύπος δεν ξέρει ούτε να παίζει, ούτε να γράφει ("δεν είναι hardcore", λέει ένας χρήστης). Καθόλου τυχαία, αυτοί οι δεύτεροι είναι αυτοί οι οποίοι περήφανα δηλώνουν ότι δε διάβασαν ολόκληρο το κείμενο, καθώς ήταν προφανές ότι ο συντάκτης δεν ήξερε τι έλεγε.

Παρ'όλο που ο Gillen αναφέρει ότι η κοινότητα του παιχνιδιού αποδείχθηκε πολύ ευχάριστη και καθόλου παλαβή ή κακότροπη(εντύπωση που μου είχε προσωπικά δημιουργηθεί, όχι μόνο διαβάζοντας για το σκηνικό με το Eurogamer, αλλά και για το τι είδους εμπειρία προσφέρει το Darkfall Online), η όλη κατάσταση προσωπικά με κάνει να χαίρομαι που δεν παίζω MMOs, και οπωσδήποτε με κάνει να μη θέλω σε καμία περίπτωση να αγγίξω το Darkfall Online. Καταλαβαίνω ότι οι παίκτες που έχουν επενδύσει σ'αυτό έχουν ενδεχομένως βρει κάτι που τους ικανοποιεί, και καταλαβαίνω επίσης ότι η επιβίωση και η καλή πορεία σ'ένα παιχνίδι σαν αυτό είναι κατόρθωμα. Το ότι δεν μπορώ να συνδέσω κάτι τέτοιο με διασκέδαση και απόδραση (οι λόγοι δηλαδή που παίζω παιχνίδια) με κάνει προφανώς ακατάλληλο για τον συγκεκριμένο τίτλο. Όμως δεν είναι αυτός ο λόγος που κάθομαι να γράψω τούτο το κατεβατό.

Κάπου εδώ είχα σκοπό να αρχίσω να εξερευνώ σε ποιούς τελικά απευθύνονται τα reviews ενός site ή ενός περιοδικού, και ακόμα περισσότερο αυτές οι καταραμένες αριθμητικές βαθμολογίες που κάνουν τους αναγνώστες να υπερπηδούν 2+ σελίδες κειμένου για να φτάσουν στο νούμερο στο τέλος και να γκρινιάξουν. Σκέφτομαι τώρα ότι δεν έχω να πω κάτι πέρα από τα αυτονόητα: η κοινότητα ενός παιχνιδιού όπως το DFO έχει ήδη αποφασίσει ότι θέλει να παίξει το παιχνίδι, γι'αυτό και το κάνει. Δε χρειάζεται κανένα review, και σίγουρα, όποιος αισθάνεται ασφαλής σε ό,τι αφορά στους λόγους που προτιμά ένα παιχνίδι, δε χρειάζεται να επηρεάζεται από μια κακή κριτική ή σχόλιο που το θίγει. Όποιος δεν έχει ξαναπαίξει ένα τέτοιο παιχνίδι και αποφασίσει να μη το δοκιμάσει, μετά από ένα τέτοιο review, μάλλον κάνει χάρη και στον εαυτό του και στην κοινότητα του παιχνιδιού. Κάποιος άλλος μπορεί να το δοκιμάσει από περιέργεια. Αν του αρέσει έχει καλώς, αν όχι, ήξερε με βάση την κριτική ότι έπαιρνε ένα ρίσκο. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι το review τελικά τη δουλειά του την έκανε. Το κείμενο δε βρίσκεται εκεί για να χαϊδέψει τα αυτιά της κοινότητας του παιχνιδιού, ούτε της εταιρίας ανάπτυξης. Βρίσκεται εκεί για να ενημερώσει τον κόσμο που δεν έχει έρθει ακόμα σε επαφή με το παιχνίδι. Και ναι μεν το πρώτο, ίσως βιαστικό review του Ed Zitron έσταζε φαρμάκι, αλλά δεν μπορώ να δεχτώ ότι το δεύτερο review δεν είναι τουλάχιστον ισορροπημένο και μάλιστα, θα έλεγα, θετικά προδιατεθειμένο. Προσωπικά, αν είχα βγάλει ένα MMO και κάποιος μου το σύγκρινε με το EVE Online στα πρώτα στάδιά του, θα έκανα μικρά πηδηματάκια χαράς.

Για να μην αρχίσω καν να λέω για την αριθμητική βαθμολογία. Δεν είναι απλά ότι είναι απίστευτα ανεπαρκές μέτρο σύγκρισης αλλά και κρίσης ενός παιχνιδιού, μιας ταινίας, ενός δίσκου ή οτιδήποτε. Είναι ότι ουσιαστικά αχρηστεύει όλο τον κόπο που έχει κάνει ο συντάκτης για να γράψει ένα κείμενο στο οποίο εξηγεί ακριβώς τι άποψη έχει για το πράγμα που κριτικάρει, και πού βασίζει τα συμπεράσματά του, καθώς η ασφαλής υπόθεση είναι ότι όλα αυτά θα συνοψιστούν σ'αυτό τον αριθμό. Έλα όμως που δεν είναι έτσι. Και δε δέχομαι καν το επιχείρημα ότι βοηθά τον καταναλωτή που απλώς θέλει μια καθοδήγηση στα γρήγορα και δεν έχει καιρό να διαβάσει reviews-εγκυκλοπαίδειες (τα υπερβολικά μακροσκελή review που πλατυάζουν χωρίς να λένε τίποτα φυσικά είναι φταίξιμο του συντάκτη και δε μιλάμε γι'αυτά). Όποιος έχει καιρό να κάθεται στη δουλειά του και να σερφάρει σε σελίδες με reviews ψάχνοντας να βρει αριθμούς και σκορ, έχει τουλάχιστον το χρόνο να τσεκάρει μια λίστα με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Κατά μεγάλη ειρωνία βέβαια, οι χρήστες που γκρινιάζουν για τις βαθμολογίες και προσπερνούν το κείμενο είναι συνήθως ακριβώς εκείνοι που όχι μόνο έχουν αρκετό χρόνο στα χέρια τους για να μη χρειάζονται περιλήψεις, αλλά και που είναι ήδη αρκετά ενημερωμένοι για το κρινόμενο προϊόν ώστε να μη χρειάζονται απαραίτητα τη συγκεκριμένη βαθμολογία ή ακόμα και ολόκληρη την κριτική.

Γι'αυτό προσωπικά προτιμώ μεθόδους για reviews όπως αυτή του Kotaku, που βασίζεται σε μια περιεκτική περιγραφή του παιχνιδιού και color-coded αρνητικά και θετικά, χωρίς καμία αριθμητική βαθμολογία. Τα εν λόγω reviews είναι ενημερωτικά, είναι σύντομα, είναι περιεκτικά και μεταδίδουν ακριβώς την άποψη του συντάκτη για το παιχνίδι που κρίνεται, αφήνοντας παράλληλα περιθώριο για συζήτηση μεταξύ των χρηστών, αφού άλλωστε το Internet δεν έχει τους περιορισμούς ενός περιοδικού.

Φυσικά, είναι κατανοητό το γεγονός ότι τέτοια πειράματα είναι ρίσκο, καθώς το αναγνωστικό κοινό είναι συνηθισμένο σε συγκεκριμένα καλούπια, τα οποία για να σπάσουν χρειάζεται συνεργασία κοινού και μέσου. Και ειδικά στη χώρα μας, όπου οιπεριορισμοί για την αγορά των games (και, αντίστοιχα, για τα ΜΜΕ που καλύπτουν αυτή την αγορά) είναι μεγάλοι, και το κοινό σχετικά μικρό σε σχέση με άλλες χώρες και αγορές, δεν επιτρέπονται υπερβολικά πολλά ρίσκα με αυτά τα καλούπια. Ο αντίλογος στα παραπάνω είναι ότι το κοινό χρειάζεται να μπορεί να βρίσκει τις πληροφορίες που θέλει με ευκολία και με ταχύτητα, κι αν δεν του δώσεις αυτό που ζητά, θα απευθυνθεί σε κάποιον που θα του το δώσει. Στην τελική, ο τύπος των games σε όλο τον κόσμο απευθύνεται σε καταναλωτές, και η επιτυχία ή όχι του έργου του εξαρτάται από τους κανόνες που διέπουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, δηλαδή ικανοποιητική προσφορά που καλύπτει τη ζήτηση, κι όχι απαραίτητα την ποιότητα της πληροφορίας που μεταδίδει. Γι'αυτό και το κάθε Eurogamer κι ο κάθε Kieron Gillen θα κρίνονται από πράγματα όπως οι βαθμολογίες που βάζουν σε επίμαχα παιχνίδια κι όχι από την ποιότητα των κειμένων ή της κριτικής ανάλυσης. Ο τρόπος που σκέφτονται οι πολλοί δεν αλλάζει εύκολα, και γι'αυτό ο Atticus Finch πάντα θα αποκαλείται "nigger-lover" από τους κατοίκους του Maycomb της Alabama, και ο Tom Robinson πάντα θα καταδικάζεται ανεξάρτητα απ'το αν βίασε τη δεσποινίδα Ewell ή όχι.